తాతరాయి చెప్పిన చరిత్ర

అప్పటికి కొంతకాలమైంది నేను నా కొండ నుంచి విడిపడి. పక్కనే వున్న అడ్డరాయితో బాగా పరిచయం కుదిరింది. ఎన్నాళ్ళ నుంచి అలా వుందో కానీ బాగా నునుపుతేలి మిలమిల మెరుస్తూ వుంటుంది. రోజు కూడా ఎండ నా ఒళ్ళు చుర్రెక్కిస్తుంటే, అడ్డరాయితో పిచ్చాపాటి మాట్లాడుతున్నాను. సరిగ్గా అప్పుడే చిన్న గులకరాయి దొర్లుకుంటూ వచ్చి మా ముందర ఆగింది. నేనేమో అంత ఎత్తు ఇంత లావు వుంటాను. నా ముందు గులకరాయి పాటిది. నేను పెద్దగా పట్టించుకోలేదు.

ఏంట్రా అబ్బాయిలూ మాట్లాడుకుంటున్నారుఅంటూ అటూ ఇటూ దొర్లింది గులకరాయి.

మాటతీరు అదీ నాకు బాగా చిరాకు కలిగించాయి. ఏదో పెద్దబండవాళ్ళం మాట్లాడుకుంటుంటే, మా మధ్యలో చేరి అలా మాట్లాడినందుకు నాకు చాలా కోపం వచ్చింది.

ఏయ్నీకు చిన్నంతరం పెద్దంతరం లేదా? ఏమిటా మాటలు?” గద్దించాను. చిన్నరాయి గరగరా నవ్వింది.

ఎవరు? నువ్వు పెద్దా? నిన్నగాక  మొన్న పుట్టావుఅంతెత్తున శారీరం వుంటే సరిపోయిందా? వయసు బట్టి గౌరవం కానీ ఒడ్డుపొడవు బట్టి కాదోయ్..” అంది గులకరాయి.

నా కోపం ఇంకా పెరిగిపోయింది. “అయితే నీ వయసు నా వయసు కంటే ఎక్కువంటావు?” అన్నాను.

ఓరి నీ బండపడకనిపించేదాన్ని బట్టి అంచనాలు వెయ్యకూడదురాసరిగ్గా చూస్తే నేను మీకు తాతనవుతాను” అంటూ తన మీద పడ్డ ఎదురెండ నా ముఖానికి తిప్పికొడుతూ నిలబడిందా గులకరాయి.

అడ్డరాయి భళ్ళున నవ్వింది. “మేము గట్టిగా దొర్లితే భూమిలోకి దిగిపోతావునువ్వు మా తాతవాఅంది నవ్వలేక ఒగురుస్తూ.

సరే, నా చరిత్ర చెప్తా వినండి. తాతనో కాదో మీరే చెప్పండి.” అని కథ మొదలుపెట్టింది. “మా ముత్తాత ఇరవై వేల ఏళ్ళ క్రితం ఒక పెద్ద కొండగా వుండేవాడు. అప్పుడప్పుడే మనుషులుగా మారుతున్న కొన్ని కోతులు కొండ మీద వుండేవంట. వాళ్ళు తల దాచుకోడానికి, అక్కడక్కడ సేకరించిన తిండి, జంతుకళేబరాలు పెట్టుకోడానికి మా తాతని తొలిచి ఒక గుహ చేసుకున్నారంట. కాలంలో అట్టా ఏర్పాటు చేసుకున్నోళ్ళే లేరని ఇప్పటికి కూడా చెప్పుకుంటారు. మా తాత ఒంటిమీద ఏందేందో బొమ్మలు కూడా గీసినారంట మనుషులు.

కొన్నాళ్ళకి మా తాత కొండ నుంచి విడిపడి చదరంగా వుండే నేల మీద స్థిరపడ్డాడు. ఇంకొన్ని వేల ఏళ్ళ తరువాత ఎండాకాలం అనుకోకుండా చినుకు పడి రెండు ముక్కలయ్యాడు. వాళ్ళే మా పెదనాయన, మా నాయన. వాళ్ళిద్దరూ   శిల్పి కంట్లో పడ్డారు. ముందు మా నాయనని ఆయన చెక్కి చెక్కి శిల్పంగా మార్చాడు. అయితే దానికన్నా పెద్దది కావాలని రాజుగారు చెప్పాడంట. మా నాన్నని వదిలేసి పెదనాన్నని పెద్ద శిల్పంగా చేశారట. ఆయన్ని తరువాత దేవుడు అని పూజలు చేశారు. మతం అని ఒక కొత్త మంత్రం చదివారు. అదో రకం విప్లవం. అయితే పెద్దగా పనికిరాలేదంట.

ఇక్కడ మా నాన్న ఎండకి ఎండి, వానకి నాని నాన్న ఎన్నో ముక్కలయ్యాడు. నేనూ, ఇంకోంతమంది తమ్ముళ్ళు లోకంలో పడ్డాం. తరువాత ఒక చోటని లేదు, ఒక ఊరని లేదు. తిరిగి తిరిగి, అరిగి అరిగి అదిగో లారీలో పడి ఇక్కడికి వచ్చానుఅని చెప్పి కాస్త సర్దుకునిందా రాయి.

అట్నా. అయితే నువ్వు ఖచ్చితంగా మా తాతవేఅయితే నాలాంటి పిల్లరాయికి నీ లాంటి తాతరాయి దగ్గర నేర్చుకోవాల్సిన విషయాలు చాలా వుంటాయేఅవన్నీ నాకు నేర్పించు తాతా…” అని మనవడి గోమంతా పడ్డాను నేను.

అలాగే చెప్తాలే కానీ మనవడాఇంతకీ మీరంతా ఎవరు? మిమ్మల్ని ఎవరు పుట్టించారు? కథలు చెప్పండి ముందుఅంటా పక్కనే వున్న మెత్తటి గడ్డి మీద కుదురుకున్నాడు తాతరాయి.

మాదేముంది తాతా! అదిగో కొంచెం అవతలగా రాళ్ళని పగలగొడుతూ కొన్ని వింత జంతువులు తిరుగుతున్నాయే అక్కడ వుండేవాళ్ళం. అందరం కలిసి వున్నప్పుడు కొండగుట్ట అనేవాళ్ళు.”  అని నా పక్కనున్న అడ్డరాయి చెప్తుంటే నేను మధ్యలో అందుకున్నా.

మధ్యలో వింత జంతువులు పైన ఎక్కి కొంత మనుషులు వచ్చారు. అప్పుడె తెలిసింది వాటిని మెషీన్లంటారని. ఏదో డెవలప్మెంట్ అంటా తలా ఒక జంతువుని మా మీదకు ఎక్కించి గడగడ మంటూ మమ్మల్ని ఇట్టా పుట్టించారుఅన్నాను.

డెవలప్మెంటా?” అన్నాడు తాతరాయి ఆశ్చర్యంగా. ముసిలిరాయి చాదస్తం చూస్తే మా ఇద్దరికీ నవ్వొచ్చింది.

నీకు తెలవదులే తాతాడెవలప్మెంట్ అంటే అభివృద్ధిఅంది అడ్డరాయి అర్థం చెప్తూ.

తాతరాయి గడ్డి మొత్తం గిరగిరా దొర్లుకుంటూ నవ్వాడు. కాస్త ఆగి మళ్ళీ వెనక్కి దొర్లుకుంటూ నవ్వాడు. “ఈళ్ళకి ఇంకా అభివృద్ధి పిచ్చి చావలేదా?” అన్నాడు ఆగాక.

అదేంది తాతా? వీళ్ళ అభివృద్ధి గురించి నీకు తెలుసా?” అన్నాను నా నీడ తాతరాయి మీద పడేలా సర్దుకుంటూ.

తెలియకేం మనవడానేను చెప్పానే మా తాత, ఆయన కూడా అభివృద్ధి గురించి మా నాయనకి చెప్పాడంట. అంటే పదివేల ఏళ్ళ క్రితం సంగతి. కథ మీక్కూడా చెప్పమంటారా?” అన్నాడు

మేమంతాచెప్పు తాతా, చెప్పు తాతాఅంటూ అటూ ఇటూ దొర్లాము. తాత కథ చెప్పడం మొదలుపెట్టాడు.

ఒకప్పుడుఅంటే మా తాత కాలంలో కూడా మనుషులు వుండేవాళ్ళు...!! వాళ్ళు ఎప్పుడూ వుంటార్లే. చచ్చేవాళ్ళు చస్తుంటే, పుట్టేవాళ్ళు పుడుతుంటారుఅందువల్ల మునుషులు చచ్చినా మనిషి అనే ప్రాణి బతికే వుంటదంట. మనలాగ కాదుసరే ఏం చెప్తున్నాను కాలంలో వాళ్ళు అడవుల్లో బతుక్కుంటా, చెట్టుచేమా ఎక్కుతా దిగుతా, కాయదుంప తినుకుంటా వుండేవాళ్ళు. ఒకోసారి గుంపులు గుంపులుగా పోయి, మీ లాంటి రాళ్ళ వెనక నిలబడి ఏదైనా జంతువు దొరికితే వేటాడి, దాన్ని తిని హాయిగా వుండేవాళ్ళు.” మధ్యలో ఆపి అటూ ఇటూ చూసి కొనసాగించాడు తాతరాయి -

కొన్నాళ్ళయ్యాక ఒక పెద్ద విప్లవం వచ్చింది. దాన్ని ఇప్పటివాళ్ళు వ్యవసాయ విప్లవం అంటున్నారంట కానీ అప్పట్లో దానికేమీ పేరుండేది కాదుఏదైతేనేంది మనుషులందరూ, వేటాడ్డం మానేసి వడ్లు, గోధుమలు, దుంపలు పెంచడం మొదలుపెట్టారు. రాన్రాను పరిస్థితి మారిపోయింది. ఎకరాలకెకరాలు అవే వడ్లు, అవే గోధుమలు, అయ్యే దుంపలుఎక్కడో చీకటి రాజ్యంలో మొదలైందంట. తరువాత ఒక రాజ్యామని లేదు, దేశమని లేదు, నదని లేదు, సముద్రమని లేదు అన్నింటినీ దాటుకోని పొయ్యినాయి. ఎక్కడ చూసినా అవే. వందా నూటాభై ఏళ్ళు గడిచినాయి. కావల్సినంత పంట, తిన్నంత తిండిఅప్పటిదాకా ఏడాడో తిరిగిన మనుషుల జాతి ఒక చోట కుదురుకున్నారు. గూడేలు, రాజ్యాలు, దేశాలు పుట్టుకొచ్చినాయి. అదే అభివృద్ధి అని పాటలు గట్టి పాడుకున్నారు..”  నేను ఏదో అడగబోతున్నానని తెలిసి అక్కడ ఆపాడు తాత.

నేను అడిగా –“తాతా! నువ్వు చెప్పినట్లు అభివృద్దే జరిగింది కదామరి మాట విని ఎందుకు నవ్వావు?” అన్నాను.

నీక్కూడా మనుషుల్లానే తొందర ఎక్కువున్నట్లుందే మనవడా ఒక్కరవ్వ ఆగుచెప్తున్నా కదాఎందాక చెప్పాను? ఆపాట్నఅందరూ వ్యవసాయ విప్లవం వచ్చిందని సంబరపడ్డారు. నీలాగా నా లాగా కదలకుండా అంతా చూస్తున్న రాయి రప్పా గట్టిగట్టిగా నవ్వుకున్నాయంట. మా తాత (అప్పటికి ఇంకా పిల్లాడే) ఇదంతా చూసి, నీలాగే - “రాళ్ళల్లారా రప్పల్లారా ఎందుకు నవ్వుతున్నారు? అభివృద్ధి జరిగిన మాట నిజమే కదాఅని అడిగినాడంట.

అప్పుడు పెద్ద పెద్ద రాళ్ళు మళ్ళీ నవ్వేసి – “ఒరేయ్ నాయనావాళ్ళకంటే బుద్ధి లేక అనుకుంటున్నారు. నువ్వు ఎందుకు వాళ్ళ మాట నమ్ముతున్నావు?” అని అడిగినాయంట. ఇంకా వివరంగా చెప్పమని అడిగితే అయ్యి చెప్పడం మొదలెట్టినాయంట.

ఒరేయ్ నాయనానువ్వింకా చిన్నరాయివిసుత్తి దెబ్బకు, ఉలిదెబ్బకి తేడా తెలియనివాడివి. వాళ్ళు చెప్పగానే అభివృద్ధి జరిగిపోయిందని నమ్మితే ఎట్లా? ఒక్కసారి వాళ్ళని చూడు. ఇంతకు ముందు పూటకో రకం తినేవాళ్ళు. ఒకపూట ఆకులు, ఇంకోపూట తేనే, ఇంకోరోజు మాంసం, మళ్ళి ఒకరోజు పండ్లు ఇట్టా అన్ని రకాలు తినేవాళ్ళు, ఇప్పుడు చూడు పొద్దున బియ్యం, మధ్యాన్నం బియ్యం, రాత్రికి బియ్యంఇదీ ఒక తిండేనా? ఇట్టా తిని తిని, ఏదో ఒకరోజు శరీరానికి సరిపోయే పోషకాలు అందటంలేదని వాళ్ళే ఏడుస్తారు చూడుఅంది పెద్దతలరాయి.

అంతేనాఅప్పుడు ఒకచోటని కాకుండా నాలుగు చోట్ల తిరిగే వాళ్ళుఆడవాళ్ళు కూడా అడవుల్లో, గుట్టల్లో తిరిగేవాళ్ళు. అట్టా తిరగడానికి బిడ్డలు ఎక్కువుంటే కష్టమని ఒక బిడ్డకి నడకొచ్చిందాకా ఇంకో బిడ్డని కనకుండా వుండేవాళ్ళు. మరి ఇప్పుడు? ఇల్లు కట్టుకున్నారు. చాటు మాటు కుదిరింది. పంటలు పండించేదానికి ఇంకో రెండు చేతులు వస్తాయిలే అని ఒకళ్ళ తరువాత ఒకళ్ళని కంటూనే వున్నారు. జనాభా పెరిగింది. చేతులున్నోళ్ళకి నోళ్ళు కూడా వుంటాయిగాదానికోసం ఇంకా ఎక్కువ వడ్లు, గోధుమలు పండిస్తున్నారు…  దానికింకా నేల కావాల. ఇది నాదంటే ఇది నాదంటున్నారు. రేపు నేలకోసం తలకాయలు పగలగొట్టుకుంటారు…” అన్నాడు రాయప్ప.

తాతరాయి అక్కడ ఆపి కాస్త ఊపిరి తీసుకున్నాడు.

ఇట్టా వ్యవసాయ విప్లవం గురించి మా తాతకు కథలు కథలుగా చెప్పాయి రాయీ రప్పా. కథలే మా తాత నాకు చెప్పాడు. నేను మీకు చెప్పానుఅన్నాడు తాతరాయి

ఒక్క విప్లవం వెనక ఇన్ని కథలు వుంటాయా తాతా?” అన్నాను నేను ఆశ్చర్యంగా.

తాతరాయి నవ్వేసి – “అక్కడితో కథ అయిపోలేదు మనవడాకాలం గడిచి, మా నాయన ఎదిగేసరికి ఇంకా చానా విషయాలు తెలిసాయి. అంతకు ముందు ఎక్కడ పడితే అక్కడ తిరిగేవాళ్ళు, పంటలు పండిచడం మొదలుపెట్టాక ఒకే చోట కుదురుకున్నారు పొలం చుట్టూ కాపలా వుండాలికదాఅందుకే ఒకళ్ళ పక్కన ఒకళ్ళు, ఒకళ్ళ పక్కన ఒకళ్ళు ఇళ్లు కట్టుకున్నారు. అక్కడే తినడం, అక్కడే పిల్లలు, అక్కడే జంతువులుఅప్పటిదాక లేని అంటు రోగాలు మొదలైనాయి. అట్టా కొంతమంది చస్తా వుంటే ఇంకొంత మంది ఇంకో రకంగా చచ్చేవాళ్ళు.

అడవుల్లో వున్నప్పుడు ఇంకో జాతి జనం కొట్లాటకి వస్తే చేతనైతే తిరగబడేవాళ్ళు, చేతకాకపోతే పారిపోయేవాళ్ళు. ఇప్పుడు పారిపోవటం ఎట్లా? పొలం, పాడి, కొంప, గోడుఅన్నీ అక్కణ్ణే వున్నాయయ్యపోయె..!! కాపాడుకోవాలకాదని పోతే పస్తులుండి చావాలకొంతమంది కొట్లాడి చచ్చినారు, ఇంకొంత మంది పస్తులుండి చచ్చినారు. ఎప్పుడన్నా వరి మింగే పురుగొచ్చిందంటే వాళ్ళ దిగుబడి తగ్గి చచ్చినారు…”

అదేంది తాతాఅంతకు ముందు ఒక పండు దొరకకపోతే ఇంకో కాయో, ఆకో, జంతువో తినేవాళ్ళు కదా?”

అప్పుడు తినేవాళ్ళురావిప్లవం దెబ్బకి అయన్నీ మర్చిపోయారుఅదే మనిషికి వుండే శాపం. అభివృద్ధి అభివృద్ధి అని అనుకుంటూ ముందుకు పోతాడాఇంక అంతేచానా దూరం పొయ్యాక వెనక్కి వచ్చే దారి మర్చిపోతాడు. కష్టమో నష్టమో కానీలే అనీ అక్కడే పడి కొట్టుకుంటా వుంటాడుఅదే అభివృద్ధి అని పాటలు కట్టి పాడుకుంటా వుంటాడు. అసలు ఇంకో రహస్యం చెప్పనా?”

చెప్పు చెప్పుఅన్నాం మేమిద్దరం

మనిషి అందరికన్నా తెలివైనవాణ్ణని అనుకుంటాడు కానీ వాడంత ఎర్రోడు ఎవరూ లేరు…”

అదేంది తాతా అంత మాట అన్నావు?” అని ఆశ్చర్యపోయాను.

చెప్తా చూడు వరి, గోధుమలు పెంచడం మొదలయ్యాక ఇదంతా జరుగుతోంది కదా. వరి మొలకల్లో ఏదో రహస్యం వుందని, అదేందో తెలుసుకుందామని చాలా సార్లు పొలాల్లోకి దొర్లుకుంటూ పొయ్యాను.”

కనుక్కున్నావా?”

యాడ కనుక్కునేదినన్ను పొలంలో వుండనిస్తే కదా మనిషిరాత్రి పగులు పొలం మీదే కదా వాడి ధ్యాసనేను కనపడగానే ఎత్తి అవతలకి పారేసేవాడు. మొక్కలని ఎంత జాగ్రత్తగా చూసుకునేవాడనినీళ్ళు తెచ్చి పోస్తాడు, మందు తెచ్చి చల్లుతాడు, రాయి రాకూడదు, పురుగు రాకూడదు పంటకి కుక్క కాపలా కాసేవాడనుకో…” అన్నాడు తాతరాయి.

తాతాఅంతా బాగానే వుంది కానీకుక్క కాపలా అంటావే? కుక్కని మనిషి పెంచుకున్నాడు. అందుకని అది విశ్వాసంగా మనిషిని చూసుకుందివరిని గోధుమని కూడా మనిషే పెంచుకున్నాడు కదా…” చెప్పింది అడ్డరాయి.

అక్కడే బురదలో పడుతున్నావు. ఎంతసేపు మనిషి వైపు నుంచే చూస్తే ఎట్లా? ఒకసారి మొక్కల వైపు నుంచి ప్రపంచాన్ని చూడు. అసలు రహస్యం ఏంటో తెలుసాగోధుమని, వరిని మనిషి పెంచలేదు. గోధుమలు, వరి ప్రపంచమంతా పాకడానికి మనిషిని వాడుకున్నాయి. వాడి బతుకేదో వాడు బతక్కుండా, వాటి మాయలో పడ్డాడు తెలివితక్కువ మనిషి. మనిషి కుక్కని పెంచితే అది అడవి నుంచి వచ్చి మనిషి దగ్గర బతికింది. అట్టాగే అడవిలో వుండాల్సిన మనిషి అడవి వదిలేసి, వరి చేలు పక్కన ఇల్లు కట్టుకుంటే ఎవరు ఎవరిని పెంచుకున్నట్లు?” అన్నాడు తాతరాయి. ఆయన చెప్పింది అర్థం చేసుకోడానికి ప్రయత్నిస్తుంటే మమ్మల్ని తొక్కుకుంటూ ఎవరో వచ్చారు. సరిగ్గా మా ముందు నిలబడి దూరంగా వున్న నేలని చూపిస్తూ మాట్లాడుకుంటున్నారు.

అదిగో సార్అక్కడ టెక్నో పార్క్ వస్తుంది. రోబోటిక్స్ ఇక్కడ, ఎనలటిక్స్ పక్క. అవర్ కంపెనీ విల్ రెవెల్యూషనైజ్ టేక్నాలజీ. భూమి మీద మనుషుల లైఫ్ మారిపోతుంది మన ప్రాడక్ట్స్ తో…” అంటున్నాడతను.
నేను తాతరాయి వైపు చూసేసరికి ఆయన దూరంగా దొర్లుకుంటూ వెళ్ళిపోతున్నాడు.

***

అద్భుతాల్రావు వాచి

మొదటిసారి జూబ్లీహిల్స్ చెక్ పోస్ట్ దగ్గర కనిపించాడతను. 

నీ కోసం ఒక ఉద్యోగం వుంది చేస్తావా? అనడిగాడు. ఏం వుద్యోగం అంటే సంబరంగా చెప్పాడు - నక్షత్రాలు వెదజల్లే ఉద్యోగమని.

నీకేమైనా పిచ్చి పట్టిందా? అన్నాడు నాన్న. రిటైర్డ్ లెక్చరర్ ఆఫ్ కామర్స్ అండ్ ఎకనామిక్స్. ఊరూ పేరూ లేని ఓ కాలేజిలో. అలాంటి ఉద్యోగం ఒకటి వుందంటే నేను నమ్మను. నువ్వూ నమ్మకు అన్జెప్పాడు.

అప్పట్నించి నేను చెక్ పోస్ట్ తప్పించుకోని మెహదీపట్నం మీదుగా పోతున్నా.

ఒకసారి రోడ్ నెంబర్ టెన్ దగ్గర కూడా కనిపించాడు. వస్తానంటే చెప్పు. నిన్ను ఆల్రెడీ షార్ట్ లిస్ట్ చేసేశారు. అంటూ నా బైక్ కి అడ్డంగా నిలబడ్డాడు. నీ కోసం ఏం తెచ్చానో చూడు అంటూ సంచిలో నుంచి ఒక వాచి తీసి ఇచ్చాడు. అద్భుతాల్రావు చేశాడిది అన్నాడు నా చేతికి తొడుగుతూ.

ఆఫీసులో అందరూ అడగటమే. ఎక్కడిదీ వాచి? ఎక్కడి నుంచి వచ్చింది?

అద్బుతాలు రావు. చెప్పాను నేను. ఆ రావుగారిని మాకు కూడా పరిచయం చెయ్యమని ఒకటే గొడవ.

అంతకన్నా పెద్ద గొడవ పోస్ట్ లంచ్ మొదలైంది. చాలామంది కూర్చుంటున్న కుర్చీలు తీయించి చెక్కబల్లలు వేయించారు. నాకు కూడా ఒక బల్ల వేశారు. అవి వేసిన మొదట్లో బాగానే వుండేవి కానీ తర్వాతర్వాత తెలిసింది. అవి చెదలు పట్టేసి వున్నాయని. చేతికి వున్న వాచ్ లో టైమ్ చూసుకున్నా. బ్యాడ్ టైమ్.

నాన్నా! బాల్కనీ బయట గబ్బిలాలు తిరుగుతున్నాయి నాన్నా అన్నాడు చిన్నాడు. కర్టన్లు వేసేశాను. కానీ ఏదో భయం. ఏదో ఒకటి చెయ్యాలి. ఎలా?

మరో వారం అతనికి కోసం వెతికాను. కనపడలేదు. ఫిలిమ్ నగర్ లో కూడా వెతికా. అందరూ నటీనటులే తప్ప అతను మాత్రం కనపడలేదు. వెతుకుతూనే వున్నా.

ఈ లోపల నాకు ఒక ఆర్డర్ వచ్చింది. మూడువందల నలభై రెండు గులాబిరంగు కాగితాలు ఇండెంట్ చెయ్యమని. వెండార్ ఎవరు? పర్ కాగితం ఎంతౌతుంది? కాగితం చేతికి ఇస్తే ఇంపాక్ట్ ఏంటి? ఇళ్ళకి కొరియర్ చేస్తే ఇంపాక్ట్ ఏమిటి? బోర్డ్ రూమ్ లో, మీటింగ్ రూముల్లో ఆఖరికి ట్రైనింగ్ రూమ్ లో కూడా మీటింగులే మీటింగులు.వాచి వైపు చూసుకున్నా. అది పని చెయ్యడం మానేస్తానని ముద్దుగా చెప్పింది. గిరగిరా తిప్పాను. హ్యాంగోవర్ వదిలేట్టు టపటపా రెండుసార్లు కొట్టాను. ముందు కుయ్యో ముయ్యో అంది కానీ నడవటం మొదలుపెట్టింది.

అలా నడుచుకుంటూ నా ఎక్స్ బాస్ దగ్గరకు వెళ్ళింది. జరిగింది జరుగుతున్నది జరగబోయేది. మూడుకాలాలలో వాచి నడిచింది. అయ్యో అన్నాడతను. సీవీ పంపించు అన్నాడు. ఆ తరువాత కాలేజ్ క్లాస్ మేట్స్. అందరికీ కలిపి ఒకేసారి మూకుమ్ముడిగా వాట్సప్ లో – గైస్, నీడ్ హెల్ప్ అంటూ ప్రకటించింది.

పోనీ నేను మా కాలేజీలో ఎవరితోనైనా మాట్లాడనా అని నాన్న ఏదో చెప్పబోతుంటే ఒప్పుకోలేదు. సరే నీ ఇష్టం అన్నాడాయన. అవును నా ఇష్టం అనుకున్నాను నేను.

వాచీ కొంచెం ఫాస్ట్ గా నడవటం మొదలుపెట్టింది. క్రమంగా ఊపందుకుంటోంది. గులాబిరంగు గుబాళింపులు మొదలైయ్యాయి.

తార్నాక దగ్గర ఒక ఇరానీ కేఫ్ లో మళ్ళీ కలిశాడతను అనుకోకుండా.

జేడీ వుందా?

జేడీ వుందా కాదు. జేడీ వున్నాడా అని అడగాలి. నేనే జేడి. జీవన్ ధరమ్.

అదికాదు బాసూ. డిజిగ్నేషన్ ఏంటి? ఏం ఉద్యోగం? పని ఏం చెయ్యాలి? ఇవన్నీ.

డిజిగ్నేషన్ స్టార్ వెదజల్లర్. రిపోర్టింగ్ టు యువర్ సెల్ఫ్. ఇంక పని అంటే చాలా వుంది. నా కన్నా మా దోస్త్ అద్భుతాల్రావు బాగా చెప్తాడు. కాకపోతే ఆయనిప్పుడు మబ్బుల మీద వున్నాడు. లాతూర్ లో వర్షం కురిపించాలని వెళ్ళాడు.

అయితే స్కైప్ ఇంటర్వ్యూ చేస్తారా? అని అడిగితే మా దగ్గర స్కైప్ లేదు. స్కై వుంది అని నవ్వాడు. ఆ తరువాత చాలాసేపు మాట్లాడలేదు. కప్పులో వున్న టీ రెండు సిప్పుల్లో లాగేసి – నేనే చెప్తాను విను అన్నాడు.

సాయంత్రం అవగానే పని మొదలౌతుంది. సంచి నిండా నక్షత్రాలను ఇస్తారు నీకు - ఎవ్రీ డే. వెలుతురు తగ్గిపోతుండగా బయల్దేరాలి. చీకటి పడనీకుండా ఆపాలి. నక్షత్రాలను తీసి ఆకాశం మొత్తం చల్లాలి. అంటే మరీ పిచ్చి పిచ్చిగా చల్లడం కాదు. కాస్త ఆర్టిస్టిగ్గా కొంచెం కొంచెంగా పేర్చాలి. అయినా చీకటి పడే లోపల అయిపోవాలి. కొన్ని పాత నక్షత్రాలు ఆకాశానికి అతుక్కోమని మొరాయిస్తాయి. వాటిని వదిలేయాలి. జుయ్ మంటూ రాలిపోతూ వుంటాయి. రాలిపోయే వాటిని చూసుకోడానికి ఇంకొకళ్ళు వుంటార్లే. అతను నీకే రిపోర్టింగ్. ఇంతే పని.

ఏం చెప్పాలో అర్థం కాలేదు నాకు. మరి గ్రోత్ ప్రాస్పెక్ట్స్? అడిగాను నసుగుతూ.

మా దగ్గర చాలా పోస్ట్ లు వున్నాయి. అన్నీ పర్మనెంట్ జాబ్సే. మూన్ రైజర్, సన్ పుల్లర్, క్లౌడ్ బ్లోయర్. ప్రమోషన్ వస్తే వీటిల్లో ఏ పోస్ట్ కైనా వెళ్ళచ్చు. అన్నింటికన్నా పెద్ద డిపార్ట్మెంట్ ఒకటుంది. రెయిన్ బో అరేంజ్మెంట్ గ్రూప్. సెవన్ సెవన్స్ ఫార్టీనైన్ ప్లస్ ఒక హెడ్. యాభై మంది పనిచేస్తున్నారు అక్కడ. అక్కడికి కూడా వెళ్ళచ్చు. వేకెన్సీ వస్తే.

నేను ఏ సమాధానం చెప్పలేదు. అతను నా వైపే చూస్తూ వుండిపోయాడు. ఒక్క ఫోన్ చేసుకుంటానని ఇంటికి ఫోన్ చేశాను. ఏదో ఒకటిలేరా అన్నాడు నాన్న. పగటిపూట షాపింగ్ బాగానే వుంటుందని కూతురంది. జీతం కనుక్కోవటం మర్చిపోవద్దని గుర్తుచేసింది బెటర్ హాఫ్.

ఈ జాబ్ నచ్చిందా లేదా చెప్పు. అయినా చూడు - ప్రజల జీవితాలలో వెలుగులు నింపే ఉద్యోగం. రోజూ రాత్రి డాబా మీద పడుకునేవాళ్ళకి ఆనందాన్ని ఇచ్చే ఉద్యోగం. దారి కనపడని వారికి తోడుగా వుండే వుద్యోగం. భూమి మీద కాదు. ఆకాశంలో ఉద్యోగం. చెప్పు చేస్తావా?

నేను నా చేతికి వున్న వాచ్ వైపు చూసుకున్నాను. గుడ్ టైమ్.

సంతకం పెట్టాను.

కానీ ఆ వాచ్ ఆయనిచ్చిందే అని మర్చిపోయాను. అన్నట్టు మా ఆవిడేదో అడగమంది. మర్చిపోయా.

<><*><>

మాటల మధ్య ఖాళీలు

“ఎలక్ట్రీషియన్ మేడమ్. సాబ్ చెప్పారు” ఇంటర్ కామ్ లో వినపడింది.
“పైకిరా. సెవన్నాటూ”
జీవన్ ఈరోజు కూడా మర్చిపోతాడనుకున్నాను. ఫర్లేదు మూడు రోజుల తరువాతైనా గుర్తు పెట్టుకోని పంపించాడు.
ఏం చేస్తోందో మేడమ్. బెల్ కొట్టినా తీయట్లేదు. ఫోన్లో రమ్మనమని అందిగా!
తలుపు ధడాల్న తెరుచుకొని – “మేడమ్ నేను ఎలక్ట్రీషి...” మాటలు రావటం ఆగిపోయింది. ఆమే కదా! ఆమే. నన్ను గుర్తుపట్టిందా?
తలుపు తెరవగానే ఎదురుగా - వినయ్ కదూ అతను? గుర్తుకువచ్చిన ఒక్క క్షణంలోనే సంతోషం, ఉలికిపాటు.
“లోపలికిరా వినయ్” ఎలక్ట్రీషియన్ గా పని చేస్తున్నాడన్నమాట. అయినా వినయే దొరికాడా జీవన్ కి.
పేరు పెట్టి పిలిచిందంటే గుర్తుపట్టిందనేగా అర్థం. పాత విషయాలు మాట్లాడాలా వద్దా? “గీజర్ రిపేర్ అని చెప్పారు”
“అవును. మాస్టర్ బెడ్ రూమ్ లో” వెనక్కి తిరిగి మాస్టర్ బెడ్ రూమ్ వైపు నడుస్తుంటే పదిహేడేళ్ళ క్రితం ఇలాగే తన వెనుకే అతను కూడా నడుచుకుంటూ బెడ్ రూమ్ లోకి వచ్చిన జ్ఞాపకం. వెనక నుంచి ఏం చూస్తున్నాడో. పక్కకి జరిగి అతన్నే ముందు పంపిస్తే?
ఇల్లు పెద్దదే. ఈ గేటెడ్ కమ్యూనిటీలో అందరూ బాగా ఉన్నవాళ్ళేగా. ఎప్పుడో ఇంటర్మీడియట్లో ఆఖరుసారి కలిసిన మధ్యతరగతి అమ్మాయి కాదన్నమాట. వాళ్ళాయన బాగానే సంపాదిస్తున్నట్లున్నాడు.
ఇల్లంతా చూస్తాడేమిటి? పోనీలే. ఇప్పుడు నా హోదా అర్థం అయితే పాత విషయాలను దూరంగా పెడతాడు. ఇప్పుడు పలకరించచ్చు. “ఎలా వున్నావు వినయ్? ఎలక్ట్రీషియన్ అయ్యావన్నమాట”
“అవును భావనా. మీరు బాగున్నారా?” మీరు అని ఎందుకు అన్నాను? అప్పటి చనువు ఏమైందో. అయినా ఆమె గొంతులో నా పని పట్ల ఏమాత్రం గౌరవం ఉన్నట్లు లేదు. అందుకేనేమో మీరు అన్నాను.
“నాకేం. చూస్తున్నావుగా. ఆయనకి రెండు కంపెనీలు వున్నాయి” వీడికి తెలియాలిలే. ఇంకా ఏం మాటలు మాట్లాడతాడో. “రిపేర్ సంగతి చూస్తావా?”
“పదండి” బెడ్ చూస్తుంటే ఆ రోజే గుర్తుకు వస్తోంది. అందమైన ఆహ్వానం. మొదటిసారి. తెలియనితనం. తెలుసుకోవాలన్న తొందరతనం.
తెలియనితనం అనుకోడనికి లేదులే. తెలిసే! కావాలనే! ఛీ ఛీ అవన్నీ ఇప్పుడెందుకులే. నేను బెడ్ రూమ్ లో పెళ్ళి ఫోటో పెట్టడం వెనుక ఆ సంఘటన తాలూక గిల్ట్ వుందా? ఎమోలే!
ఆమెకు గుర్తుందా? మర్చిపోయే విషయమేమీ కాదుగా. బాల్యం గోడ దూకి యవ్వనం రోడ్డు పైన అలుపు, అలసట తెలియకుండా పెట్టిన పరుగు. గుర్తుందా ఆమెకు?
“కవిత్వం ఇంకా రాస్తున్నావా?” బాగానే రాసేవాడు. అంత గొప్ప ఏం కాదులే కానీ వాటికే పడిపోయాను అప్పట్లో.
“రాయడానికి టైమ్ ఎక్కడ భావనా?” మోటివేషన్ కూడా లేదు. పదహారేళ్ళ వయసులో ఒక మిట్టమధ్యాహ్నం నా కవిత్వమంతా సొమ్మసిల్లి మూసుకున్న ఓ అమ్మాయి కళ్ళలో బందీ అయిపోయింది. ఇన్ని రోజుల తరువాత ఇప్పుడు మళ్ళీ అలాంటి వాక్యాలు వస్తున్నాయేమిటో.
అతన్ని చూడగానే నాకు గుర్తొచ్చినట్లు అతనికి కూడా అదే గుర్తుకువచ్చుంటుందా? ఏం చెయ్యాలో ఎలా చెయ్యాలో తెలియక... తాను చెప్తే వాడు నవ్వుతూ – ’దారి చూపిన దేవత’ అంటూ పాడుతూ! ఛీ ఛీ! పాడు! కానీ మొదటి అనుభవం కదా! ఓహ్! ఆ విషయం గురించి ఇప్పుడు వాడు మాట్లాడితే? ఎందుకు అలా నిలబడి వాణ్ణే చూస్తున్నాను? చూస్తే ఏమైందిలే?
“కాయిల్ కాలిపోయింది. ఆరొందలౌతుంది.”
“సరే” నిజం చెప్పు. వాడితో ఆ అనుభవం వర్సెస్ జీవన్ తో...! వాట్ ద హెల్. ఏమిటీ పాడు ఆలోచన? మళ్ళీ అవకాశం ఇస్తే వాడుకుంటాడా? ఎలక్ట్రీషియన్ వినయ్. అప్పుడు? అందరూ యూనిఫార్మ్ లో కనిపించే రోజుల్లో అందరిలోకి అందగాడు. ఎట్ లీస్ట్ నా కళ్ళకు.
ఏమిటలా బెడ్ మీద కూర్చోని నా వైపే చూస్తోంది. ఏం ఆలోచిస్తోందో. చూసీ చూడనట్లు నేను చూస్తున్న విషయం గమనిస్తోందా? ఏమనుకుంటోందో? పాత పుస్తకంలో నెమలీక అనుకుంటోందా పగుళ్ళిచ్చిన సమాధిలో నుంచి మొలిచిన పిచ్చి మొక్క అనుకుంటోందా? ఫర్లేదు కవిత్వం మళ్ళీ మొదలుపెట్టచ్చు. మళ్ళీ కనపడిందిగా మరి.
“ఏంటి వినయ్ నీలో నువ్వే నవ్వుకుంటున్నావ్?” మొదటిసారి చేసే తప్పులు మళ్ళీ గుర్తొచ్చాయా? మళ్ళీ తప్పు చెయ్యాలని అనిపించిందా? అసలు చేసిన పని తప్పు అని నీకెప్పుడైనా అనిపించిందా అని అడగాలని వుంది. నేను మొదట భయపడ్డాను. తరువాత మర్చిపోవాలని ప్రయత్నించాను. గుర్తుకొచ్చిన ప్రతిసారి నీ లాగే నవ్వుకున్నాను.
“ఏం లేదులే. కాయిల్ తెమ్మంటావా?”
ఎప్పుడూ పని మీదే ధ్యాస. పనే మారింది అప్పుడు ఇప్పుడు. నవ్వు ఆపుకోకలేకపోతున్నాను. ఏమిటి దగ్గరగా వస్తున్నాడు. కొంపదీసి?
“ఏంటి?”
“ఏంటి?”
“కాయిల్ తెమ్మంటావా?”
“వద్దులే. ఎండాకాలమేగా. వర్షాలు పడ్డాక చూద్దాం” ఇంక వెళ్ళిపొమ్మని చెప్పాలా? చెప్పాలని అనిపించట్లేదు.
“వస్తాను మరి. నా నెంబర్ తీసుకో. ఏదైనా కావాలంటే ఫోన్ చెయ్యి.” నేను చెప్పిన మాటలో వేరే అర్థం అర్థం చేసుకుంటుందేమో.
“ఊ.. చెప్పు” ఫోన్ మోగింది. జీవన్. “హా జీవన్. వచ్చాడు. ఏదో కాయిల్ పోయిందట. ఆరొందలౌతుందంటే...” వెళ్ళిపోతున్నాడు. ఏమనుకున్నాడో. వెళ్ళడమే మంచిదిలే. లేనిపోని గొడవ.
నీతో ఒకటే చెప్పాలనుకున్నాను. ఆ రోజు మొదట భలే ఎంజాయ్ చేశాను. తరువాత అవకాశమున్నప్పుడల్లా నెమరు వేసుకోని మళ్ళీ మళ్ళీ అనుభవించాలని ప్రయత్నం చేశాను. గుర్తుకొచ్చిన ప్రతిసారి చాలా గిల్టీగా ఫీల్ అయ్యాను.
“వెళ్ళిపోయాడులే. వాడికి పెద్దగా పని వచ్చినట్లు లేదు. ఇంకెవరైనా వుంటే చూడు జీవన్”
మళ్ళీ కవిత్వం మొదలుపెట్టగలనా?